و) یوگاناندا
بشر از آغاز حضور در این کره خاکی به جست و جوی ناشناخته ها پرداخته، هر جا به کاوش دست می زند. کاوشگری انسان عمدتاً در دو محدوده صورت گرفته است. گروهی از انسان ها در عالم بیرون دست به جست و جو می زنند. دستاورد این جست و جو گران، علم نامیده می شود و گروهی هم در عالم درون به کند و کاو می پردازند. جویندگان جهان درون، یافته های خود را معنویت نامیدند. با گذشت زمان، انسان از عالم درون غافل شد و تمام توجه خود را به جهان بیرون معطوف ساخت. این توجه تا بدان اندازه بود که نه تنها عالم درون به فراموشی سپرده شد، بلکه اصالت خود را هم از دست داد و تنها جهان بیرون و یافته های علمی و تجربی اصالت یافت و از این طریق تمام آزمایش ها و یافته های باطنی، دروغ، خرافه و پوچ تلقی شد.
در این میان کسانی تلاش فراوان کردند تا این فاصله را از بین ببرند و انسان را به این نکته متوجه سازند که غیر از جسم روح انسان هم نیاز به مراقبت، تغذیه و آلایش دارد. نکته دیگری هم در کار است و آن این که پس از انفجار اتمی هیروشیما، کسانی تلاش کردند برای نجات بشر با خوی نفس پرستی و زیاده خواهی انسان مبارزه کنند و به شیوه هایی اندیشیدند تا انسان را به عالم درون و نیروهای نهفته در آن سوق دهند. چنان که عالم بیرون دارای نظم و قوانین معینی است، اصول و قوانینی هم بر عالم درون حکم فرماست و می توان آن ها را کشف کرد و به قدرت های آن پی برد. گذشته از این که ایمان به درون و استفاده از نیروهای بسیار قوی آن تأثیراتی بس شدیدتر و گسترده تر نسبت به قدرت های بیرون دارد.
یکی از کسانی که مدعی است سعی وافر دارد با کشف عالم درون، عالم درون و بیرون را هماهنگ سازد، یوگاناندا است. یوگاناندا می خواهد دانش عینی و تجربیات درونی را گسترش دهد تا انسان را به ورای محدودیت های دانش تجربی ببرد. او معتقد است کسی که بر خود مسلط است از کسی که بر طبیعت تسلط دارد برتر است. یوگی فرزانه به خودشناسی و خود ادراکی نایل می آید و می تواند دوگانگی خود را برطرف سازد.
موکوندالعل گوش، که بعدها به یوگاناندا مشهور شد، در پنجم ژانویه 1893 در گوراکپور به دنیا آمد. تا 27 سالگی در هند زندگی کرد و سپس در 1920 به آمریکا رفت و در آنجا ماندگار شد. پس از 32 سال زندگی در آمریکا و نشر علم کریا یوگا، سرانجام در هفتم مارس 1952 در لوس آنجلس، پس از یک سخنرانی از دنیا رفت.
او پسر دوم و فرزند چهارم از میان چهار پسر و چهار دختر بود، پدر و مادرش اهل بنگال و از طبقه کشتریا (سلحشوران و رزمندگان) بودند. پدرش، بهاگاباتی چاران گوش، کارمند شرکت راه آهن بنگال _ ناگپور بود و مقامی در حد معاون داشت. مادرش، جیانا پرابها گوش، وقتی یوگاناندا یازده ساله بود فوت کرد.
یوگاناندا پس از اتمام دبیرستان در سال 1910 تصمیم گرفت همراه دوستش به معبدی در بنارس برود. مدتی در آن جا بود تا آن که یک روز وقتی به بازار رفته بود، ناگهان استادی را که بارها در مکاشفاتش دیده بود، ملاقات کرد. این استاد، سوآمی شری یوکتشوار نام داشت. او معبدی در سرامپور داشت که نزدیک کلکته، محل اقامت خانواده یوگاناندا، است و یوگاناندا بنا بر دستور استادش به دانشگاه کلیسایی و اسکاتلندی در کلکته رفت و پس از دو سال به شعبه جدید آن در سرامپور رفت که نزدیک معبد استادش بود. در سال 1915 دانش آموخته شد. در همان سال به طور رسمی وارد نظام رهبانیت شد و نام یوگاناندا را که به معنای سرور و بهجت از طریق اتصال الهی است، برگزید. او پس از رفتن به آمریکا و پانزده سال اقامت در آن جا در سال 1935 به هند بازگشت و در این زمان از استادش لقب پاراهانسا را دریافت کرد که به معنای قوی برتر است. استادش در سال 1936 از دنیا رفت. شری یوکتشوار، کریایوگا را از استادش یعنی لاهیری ماهاسایا دریافت کرده بود و او نیز از آواتار بزرگ باباجی این دانش را فرا گرفته بود.
از میان شاگردان او می توان به راجارسی جاکاناندا (1955-1892) و شری دایاماتا (ت. 1914) اشاره کرد که به ترتیب پس از او رئیس و سرپرست انجمن خودشکوفایی (S.R.F) هستند. یکی دیگر از مشهورترین شاگردان او سوآمی کریاناندا (ت. 1926) است که خیلی سریع پیشرفت کرد و در نوشتن تفسیر بر کتاب گیتا به یوگاناندا کمک می کرد. او تاکنون 85 کتاب نوشته و 400 سرود و آهنگ ساخته است. او اکنون در هند و در نزدیکی دهلی نو زندگی می کند. بین کریاناندا و انجمن خودشکوفایی، بر سر حق انتشار تعالیم یوگاناندا از زمان مرگ او، اختلاف وجود دارد.
او آموزش یوگا را در سال 1917 با تأسیس مدرسه ای در یک دهکده در بنگال و با هفت شاگرد خردسال آغاز کرد. این مدرسه به سرعت گسترش یافت و به مؤسسه ای مشهور تبدیل شد و شعبه های جدیدی پیدا کرد.
در سال 1920 برای شرکت در کنگره بین المللی لیبرال های مذهبی در بوستون آمریکا دعوت شد. او در آمریکا اقامت کرد و در ده سال آینده در سراسر آمریکا به سخنرانی های متعددی پرداخت. در سال 1925 انجمن خودشکوفایی را در لوس آنجلس تأسیس کرد و سپس شعبه های متعددی در سایر نقاط آمریکا ایجاد شد. در اواخر دهه 1930 به تدریج از سخنرانی های عمومی کناره گرفت.
او در جوانی با قدیسان و یوگی های بسیاری دیدار کرده است که خاطرات خود را درباره آن ها در زندگی نامه خود نوشت آورده است. از آن جمله است: قدیسی با دو جسم، قدیس عطرآگین، سوآمی ببرآسا، قدیس پرنده، استاد ماهاسایا.
از شخصیت های مشهوری که با آن ها ملاقات کرده است می توان به موارد زیر اشاره کرد: رابیندرانات تاگور، ماهاتما گاندی، او در سال 1927 با رئیس جمهور وقت، کالوین لولیج، دیدار رسمی در کاخ سفید داشته است.
به زبان فارسی چندین کتاب از او منتشر شده است که عبارت اند از:
سرگذشت یک یوگی، انسان در جستجوی جاودانگی، سخنانی از پاراماهانسا یوگاناندا، او کجاست؟، خوشه هایی از باغ عشق، تقویم معنوی (اندیشه های الهام بخش برای هر روز)، پیروزمندی در زندگی، شور عشق الهی، زندگی بدون هراس، خروش خمها (نقدی بر رباعیات خیام) و گرد معبد عشق.
مقالاتی از او در سایت www.crystalclarity.com در دسترس است که شماری از آن ها عبارتند از: شفا یافتن از طریق معنوی، کشف شادی در زندگی، شهود، چگونه کریسمس را جشن بگیریم؟، در معبد قلب های متحد، چرا مردم به دنبال شرّند؟
دیگر سایت های مربوط به اندیشه های یوگاناندا عبارت اند از:
www.yoganandaafrican_Amrican.com
سالشمار زندگی او را می توان این گونه بیان کرد:
1893 م.: تولد در هند؛
1910 م.: دیدن استادش شری یوکتشوار؛
1915 م.: دانش آموختگی از دانشگاه کلکته و پیوستن به نظام رهبانیت؛
1920 م.: رفتن به آمریکا و اقامت در آن جا؛
1935 م.: برگشت به هند؛
1936 م.: بازگشت به آمریکا؛
1952 م.: مرگ در لوس آنجلس.
